Globalne korporacje, takie jak Intel, GE, BASF, GSK, czy IBM od wielu lat posiadają własne wehikuły inwestycyjne – fundusze Venture Capital, czyli tzw. Corporate Venture Capital (CVC), które inwestują w podmioty na wczesnym etapie rozwoju (innowacyjne przedsięwzięcia; inwestycje wysokiego ryzyka) w celu osiągnięcia zysku, zdobycia przewagi technologicznej oraz osiągnięcia korzyści strategicznych.
W 2019 roku liczba inwestycji realizowanych przez fundusze CVC wyniosła globalnie przeszło 3000, a ich wartość to około 57,1 mld USD. Liczba i globalna wartość transakcji realizowanych przez fundusze CVC stale wzrasta. W 2019 roku było o 8% więcej takich transakcji niż w 2018 roku, a ich wartość wzrosła o 3%, (zgodnie z raportem CBInsights[1]).
Fundusze CVC – czym są i dlaczego powstają?
Fundusze Corporate Venture Capital (CVC) to fundusze Venture Capital tworzone w celu osiągnięcia celów finansowych oraz strategicznych ustanowionych przez kontrolujące je (zasadniczo w 100%) przedsiębiorstwo (spółkę), która finansuje przedsięwzięcia – najczęściej z tej samej lub podobnej do siebie branży – w ramach danego funduszu.
Dzięki inwestycjom w nowe innowacyjne przedsięwzięcia z branży danej korporacji ma ona możliwość rozwijania nowych możliwości biznesowych i dzięki temu osiągnięcie przewagi konkurencyjnej i technologicznej.
Fundusze CVC tworzone są poza strukturą przedsiębiorstwa przez jeden (a czasami kilka podmiotów) podmiot. Fundusze, którymi dysponują CVC mogą pochodzić z różnych źródeł – zarówno z sektora prywatnego, jak i publicznego (np. w ramach polskich realiów biznesowych od agencji rządowych wspierających innowacyjność, takich jak PFR, NCBR).
Fundusze CVC zarządzane są przez niezależne, doświadczone i profesjonalne podmioty zarządzające. Dzięki temu Fundusze CVC oferują spółkom, w które inwestują, oprócz wsparcia finansowego, szerokie wsparcie merytoryczne. Korporacje, wchodzące w skład funduszu CVC, dają młodym innowacyjnym firmom dostęp do wiedzy branżowej dużych graczy na danym rynku, a same korzystają z innowacyjnych rozwiązań opracowywanych przez start-upy.
Fundusze CVC na świecie
Pierwsze fundusze CVC pojawiły się już w połowie lat 60. i zostały zapoczątkowane znaczącymi sukcesami odniesionymi m.in. przez Digital Equipment (ARD zainwestowało w Digital Equipment Corporation w 1958 r. ok. 70 tys. USD, a w 1971 r. przedsięwzięcie było warte ok. 350 mln USD), czy przez Scientific Data Systems (Davis & Rock zainwestowało w Scientific Data Systems w 1962 r. 257 tys. USD, a w 1968 r. ich sprzedaż wzrosła do ok. 100 mln USD).
Od tamtego czasu rynek funduszy CVC intensywnie rósł, głownie na terenie Stanów Zjednoczonych i Zachodniej Europy.
Dziś większość dużych zagranicznych koncernów posiada własne fundusze inwestycyjne. Do największych z nich (pod względem liczby przeprowadzonych transakcji) można zaliczyć m.in.: Intel Capital, Google Ventures, Salesforce Ventures, Comcast Ventures, Qualcomm Ventures, Cisco Investments czy GE Ventures.
Fundusze CVC w Polsce
Mimo że, fundusze CVC nie są nowym zjawiskiem, w polskiej praktyce gospodarczej są obecne od niedawna.
W związku z rosnącym zainteresowaniem funduszami CVC w Polsce założony został fundusz funduszy NCBR PFR CVC, który zamierza przeznaczyć na inwestycje w niezależne fundusze CVC i VC ponad 800 mln PLN, które powiększone o kapitał prywatny, dostarczą w sumie ponad 1,6 mld PLN finansowania.
Pionierami na polskim rynku funduszy CVC są spółki z branży energetycznej i bankowej.
Jednym z pierwszych funduszy CVC na rynku polskim był fundusz stworzony we współpracy przez Tauron, NCBR i PFR – ECC Magenta. Ostatnio w nowy fundusz CVC (utworzony przy wsparciu NCBR PFR CVC) zaangażowały się trzy europejskie korporacje jako : Nouryon (wcześniej AkzoNobel Specialty Chemicals), Bühler Group oraz Royal Cosun
Fundusze CVC uruchomiły również takie firmy jak PKO Bank Polski, PGNiG, mBank czy PGE (SpeedUp Energy Innovation).
Aktualne trendy w Polsce
Obserwujemy aktualnie coraz większe zainteresowanie inwestycjami w innowacyjne przedsięwzięcia po stronie polskich spółek, w tym spółek, których akcje notowane są na GPW w Warszawie. Warto zauważyć, że najistotniejszym zagadnieniem od którego należy rozpocząć działania inwestycyjne jest ustrukturyzowanie wehikułu prawnego, w ramach którego możliwe jest dokonywanie inwestycji w innowacyjne przedsięwzięcia. W zależności od podejścia można rozpocząć od utworzenia akceleratorów innowacji a dopiero na kolejnym etapie tworzyć wehikuły samodzielnego lub wspólnego inwestowania (np. ASI czy fundusze inwestycyjne typu FIZAN). Aktualnie najczęściej bowiem spotyka się bezpośrednie inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia przez przedsiębiorstwa (bez odrębnie wyodrębnionej i dedykowanej struktury prawnej).
[1] Dostęp: https://www.cbinsights.com/research/report/corporate-venture-capital-trends-2019/
Współautorem artykułu jest mec. Iga Wojtczak-Opala.
Szymon jest uznawany za jednego z wiodących specjalistów Venture Capital na polskim rynku. Specjalizuje się w transakcjach M&A na rynku publicznym oraz prywatnym, w tym w zakresie krajowych i zagranicznych transakcji pracując dla spółek publicznych, akcjonariuszy, firm rodzinnych, spółek wielobranżowych czy funduszy PE/VC. Posiada również doświadczenie w zakresie kompleksowej obsługi biznesu klientów zagranicznych, klientów prywatnych, funduszy (w tym VC), obsługi prawnej startupów, w zakresie restrukturyzacji grup spółek czy też świadczenia usług z zakresu prawa konkurencji. Jego ponad 10-letnie doświadczenie obejmuje w szczególności doradztwo z zakresu projektów M&A, finansowania typu PE/VC, restrukturyzacji, bieżącej obsługi przedsiębiorstw, finansowania dłużnego oraz prawa konkurencji. Jest autorem ponad 30 publikacji, w tym komentarzy do MAR, Prawa Pocztowego, Ustawy o obligacjach oraz Prawa rynku kapitałowego (w opracowaniu). Był prelegentem na przeszło 40 konferencjach. Członek International Bar Association. W 2016 r. znalazł się wśród laureatów V edycji konkursu „Prawnicy – liderzy jutra 2016”, organizowanego przez Dziennik Gazeta Prawna i Wolters Kluwer Polska oraz wyróżniony w kategorii „młodzi obiecujący” przez miesięcznik „Gentleman”. Rekomendowany przez Legal 500 (2019) w specjalizacji: prawo handlowe, spółki oraz M&A (Polska).
Ukończył Wydział Prawa i Administracji UW (dr), Szkołę Główną Handlową oraz Maurer School of Law (Magister Prawa).
E-mail: kancelaria@szymonsyp.com
