Senat przyjął bez poprawek projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw – projekt ustawy czeka już tylko na podpis Prezydenta. Jakie zmiany czekają przedsiębiorców w związku z nowelizacją?
Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Sprawiedliwości projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym to kolejny etap reform prawa gospodarczego (równolegle do projektu ustawy Sejm uchwalił pakiet ustaw w ramach tzw.„ Konstytucji Biznesu”), mający ułatwić proces rozpoczęcia oraz prowadzenia działalności gospodarczej poprzez przyspieszenie i usprawnienie działania sądu rejestrowego oraz relacji sąd rejestrowy – przedsiębiorca.
Sama nowelizacja wiąże się również z koniecznością implementacji do systemu prawnego RP dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2017/1132/UE z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie niektórych aspektów prawa spółek (Dz. Urz. UE L 169 z 30.06.2017) w zakresie przepisów dotyczących systemu integracji rejestrów.
Co zakłada projekt nowelizacji ustawy i jakie zmiany za sobą niesie?
CYFRYZACJA POSTĘPOWANIA REJESTROWEGO
Nowelizacja ustawy o KRS stanowi pierwszy krok w kierunku pełnej elektronizacji postępowania rejestrowego – zaczynając od obowiązku składania wszystkich wniosków (zarówno skutkujących zmianą wpisu jak i związanych wyłącznie ze złożeniem dokumentów do akt) do rejestru przedsiębiorców KRS z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego, aż po wymianę korespondencji w relacji sąd – przedsiębiorca (uzupełnianie wniosków, doręczanie orzeczeń i pism sądowych)1.
Nowelizacja ustawy o KRS ma wejść w życie z dniem 15 marca 2018 r., przy czym przepisy dotyczące określonych obszarów cyfryzacji postępowania rejestrowego będą posiadały różne okresy przejściowe (przy czym w teorii najistotniejszy z nich tj. wprowadzenie obowiązku składania wniosków z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego – wejdzie w życie z dniem 1 marca 2020 r.). Jak wyjaśnia bowiem ustawodawca w celu wdrożenia do polskiego porządku prawnego założenia całkowitej cyfryzacji postępowania rejestrowego niezbędne jest wprowadzenie odpowiednich zmian legislacyjnych (rozporządzenia wykonawcze) oraz technicznych (opracowanie wzorów formularzy, wprowadzenie zmian systemów teleinformatycznych w sądach). Projektowane zmiany nie regulują zatem kompleksowo kwestii informatyzacji postępowania rejestrowego i stanowią pierwszy krok w tym kierunku, co można również odczytać jako sygnał ustawodawcy, że elektronizacja takiego postępowania będzie następować etapami oraz sukcesywnie wraz z wprowadzaniem odpowiednich rozporządzeń wykonawczych oraz dostosowania sądowych systemów teleinformatycznych.
- wprowadzenie obowiązku składania wszystkich wniosków do rejestru przedsiębiorców KRS z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego
Jest to z pewnością największa modyfikacja oraz całkowite przebudowanie procedury rejestrowej do której przyzwyczajeni byli dotychczas przedsiębiorcy. Zgodnie z informacjami Ministerstwa Sprawiedliwości około 25% wniosków składanych do Krajowego Rejestru Sądowego podlega zwrotowi, z czego duża część następuje na skutek nieprawidłowo wypełnionych formularzy KRS. Proponowana zmiana ma istotnie ograniczyć możliwość zwrotu wniosku w związku z formalnymi brakami/błędami w formularzach – wnioski będą wypełnione w formie elektronicznej poprzez wypełnianie odpowiednich pól za pośrednictwem formularzy, co w praktyce redukuje prawdopodobieństwo popełnienia błędu do minimum. Odnosząc powyższą zmianę do funkcjonującej już w obrocie procedury rejestracji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez Internet (oraz jej pozytywne przyjęcie przez przedsiębiorców) należy wskazać, że proponowana zmiana może faktycznie przyczynić się do ułatwienia oraz przyspieszenia wydawania przez sądy rejestrowe merytorycznych rozstrzygnięć. Obserwując odzew przedsiębiorców na wprowadzenie możliwości rejestracji sp. z o.o. w systemie teleinformatycznym2, nie sposób nie zauważyć, że przedsiębiorcy bardzo umiejętnie oraz efektywnie reagują na zmiany obejmujące cyfryzację ich relacji z sądem rejestrowym.
Co do podpisywania wniosków składanych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – zgodnie ze znowelizowaną treścią art. 126 § 5 k.p.c., pismo procesowe wniesione za pośrednictwem systemu teleinformatycznego należy opatrzyć kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. W praktyce oznacza to (mając na uwadze wprowadzenie obligatoryjnego trybu składania wniosków do KRS w formie elektronicznej), że przedsiębiorcy podlegający rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym powinni do dnia 1 marca 2020 r. posługiwać się kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP (de facto ten obowiązek powstanie wcześniej w związku z wejściem w życie obowiązku przekazywania sprawozdań finansowych drogą elektroniczną – patrz punkt 3) poniżej). Powyższe może stanowić pewne utrudnienie szczególnie dla obcokrajowców zarządzających polskimi spółkami prawa handlowego, biorąc pod uwagę, że obligatoryjnym wymogiem założenia profilu zaufanego jest posiadanie polskiego numeru PESEL.
Opisana powyżej reguła podpisywania wniosków do KRS dotyczyć ma również podpisywania dokumentów sporządzonych w postaci elektronicznej podlegających dołączeniu do akt rejestrowych jako załączniki do wniosku o wpis. Ciekawe rozwiązanie przyjęto natomiast w kwestii dołączania do wniosku elektronicznego dokumentów sporządzonych w formie papierowej. Zgodnie z treścią projektowanego art. 6944 § 22 i § 23 k.p.c., jeżeli dokumenty podlegające dołączeniu do wniosku o wpis lub o dołączenie do akt rejestrowych zostały sporządzone w postaci papierowej, do wniosku dołącza się:
1) elektronicznie poświadczone odpisy przez notariusza albo występującego w sprawie pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym, albo
2) elektroniczne kopie dokumentów.
W przypadku dołączenia do wniosku jedynie elektronicznych kopii dokumentów konieczne będzie przesłanie do sądu rejestrowego oryginału tego dokumentu albo jego urzędowo poświadczony odpis lub wyciąg w terminie 3 dni od daty złożenia pisma.
Zasadnicze zmiany dotyczą również dalszych etapów postępowania – wydawanie rozstrzygnięć, uzupełnianie wniosków, a także informowanie o etapach prac nad wnioskiem będzie następować również poprzez system teleinformatyczny. Informacja dotycząca toczącego się postępowania ma być dostępna na koncie podmiotu składającego wniosek niezwłocznie po wydaniu przez sąd orzeczenia. Bez wątpienia zmiana bardzo korzystna eliminująca czasochłonność oraz niedoskonałość tradycyjnych sposobów doręczania pism.
Projekt nowelizacji zakłada, że przepisy dotyczące obowiązku składania wszystkich wniosków do rejestru przedsiębiorców KRS z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego wejdą w życie z dniem 1 marca 2020 r.
- elektronizacja akt rejestrowych podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców oraz przeglądanie akt prowadzonych w systemie teleinformatycznym
Konsekwencją wprowadzenia obowiązku składania wniosków do KRS w formie elektronicznej jest rezygnacja z gromadzenia przez sądy rejestrowe akt podmiotów podlegających zgłoszeniu do KRS w formie papierowej3 poprzez wprowadzenie ogólnej zasady prowadzenia akt rejestrowych w postaci elektronicznej.
Istotne zmiany obejmą również sposób udostępniania akt rejestrowych danego podmiotu podlegającemu wpisowi do KRS. Zgodnie z proponowanymi zmianami akta rejestrowe prowadzone w systemie teleinformatycznym udostępniane będą: (1) za pośrednictwem ogólnodostępnych sieci teleinformatycznych, oraz (2) w siedzibie sądu rejestrowego, z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego. Projekt ustawy nie opisuje w jakiś sposób będzie możliwe zapoznawanie się z aktami spółek za pośrednictwem Internetu, co każe domniemywać, że przedmiotowa kwestia zostanie szczegółowo określona w przyszłości w rozporządzeniu wykonawczym. Biorąc pod uwagę ilość dokumentów gromadzonych w aktach rejestrowych dla danego podmiotu kluczowym dla prawidłowego działania systemu będzie zatem właściwe zarządzanie i administracja serwerami tak aby zminimalizować możliwość wystąpienia przeciążeń serwerów i w konsekwencji niedostępność usług.
Należy wskazać, że zmiana wprowadzająca możliwość zapoznawania się z aktami rejestrowymi spółek poprzez Internet może mieć istotny wpływ na obrót gospodarczy de facto niezwiązany z samym postępowaniem rejestrowym. Pomimo bowiem funkcjonującej zasady jawności rejestru oraz powszechnego dostępu do danych ujawnionych w rejestrze, zapoznawanie się z aktami rejestrowymi spółek dokonywane było w zasadzie wyłącznie na potrzeby transakcji M&A, procesów due diligence czy też na potrzeby danego procesu sądowego. Proponowana zmiana – z uwagi na możliwość wglądu do dokumentów rejestrowych w zasadzie z każdego miejsca oraz w każdej chwili – może przyczynić się do wzmocnienia bezpieczeństwa obrotu prawnego oraz gospodarczego (biorąc w szczególności pod uwagę możliwość wglądu w sprawozdania finansowe spółek) również w pozostałych sferach prawnych, jak i w codziennym obrocie cywilnoprawnym.
Zgodnie z projektem nowelizacji akta rejestrowe dla podmiotów już wpisanych do rejestru przedsiębiorców oraz podmiotów, które po tej dacie zostaną do rejestru przedsiębiorców wpisane, będą prowadzone i dostępne wyłącznie w postaci elektronicznej od dnia 1 marca 2020 r.
- wprowadzenie obowiązku składania sprawozdań finansowych w postaci elektronicznej w odpowiednim formacie danych
W celu zmniejszenia obciążenia sądów rejestrowych, w okresie w którym spółki składają do sądu rejestrowego sprawozdania finansowe, projekt nowelizacji zakłada wprowadzenie obowiązku sporządzania i składania sprawozdań finansowych oraz innych dokumentów sprawozdawczych w postaci elektronicznej oraz automatyzacje przesyłanych do rejestru w ten sposób dokumentów.
Sprawozdania finansowa mają być przygotowywane przez przedsiębiorców w odpowiednim formacie danych, który docelowo ma ułatwić późniejsze ich wykorzystanie (edytowalny format danych może umożliwić np. przekrojowe zestawienie poszczególnych danych). Format sprawozdania finansowego ma zostać udostępniany w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.
Podobnie jak w przypadku cyfryzacji wniosków składanych do KRS, projekt zakłada, że elektroniczne wersje sprawozdań finansowych oraz pozostałych dokumentów sprawozdawczych (w tym sprawozdania z działalności spółek) opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Zgłoszenie podpisuje kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP co najmniej jedna osoba uprawniona do reprezentowania podmiotu wpisana do rejestru, a w przypadku osób prawnych co najmniej jedna osoba wchodząca w skład organu uprawnionego do reprezentowania podmiotu. Projekt ustawy zakłada, że nie będzie możliwości ustanowienia pełnomocnika procesowego do dokonania czynności złożenia dokumentów finansowych do rejestru sądowego. Ustawodawca zakłada, że nie jest to czynność procesowa, ale techniczna polegająca na dokonaniu zgłoszenia ewidencyjnego dokumentów finansowych i wpisie automatycznej wzmianki do Krajowego Rejestru Sądowego.
Cyfryzacja procedury przygotowywania i składania do rejestru sądowego sprawozdań finansowych skutkować będzie automatyzacją wpisów dokonywanych w związku ze złożeniem takich dokumentów w formie elektronicznej do sądu – faktycznie wpis związany ze złożeniem dokumentów finansowych do KRS będzie dokonywany bez udziału (w tym bez kontroli) sądu rejestrowego bezpośrednio po wykonaniu takiego obowiązku przez danego przedsiębiorcę. W konsekwencji wpis związany ze złożeniem dokumentów finansowych do KRS będzie miał charakter wyłącznie ewidencyjny – sąd rejestrowy poprzez system teleinformatyczny będzie wyłącznie badać, czy osoba składająca dokumenty finansowe w imieniu danego podmiotu rejestrowego jest legitymowana do złożenia takich dokumentów. W dodatkową kompetencję zostały natomiast wyposażone organy podatkowe, które będą uprawnione do żądania złożenia wyjaśnień w sprawie przyczyn niezłożenia deklaracji lub sprawozdania finansowego lub wezwać do ich złożenia, jeżeli nie zostały złożone mimo takiego obowiązku, co jest rozwiązaniem zasadnym, biorąc pod uwagę, że dotąd niejako za organy podatkowe do wykonania tego obowiązku wzywały sądy rejestrowe.
Co z pozostałymi dokumentami związanymi z zatwierdzeniem sprawozdań finansowych przez odpowiednie organy jak np. uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego? Projekt nowelizacji zakłada możliwość elektronicznego poświadczenia za zgodność z oryginałem dokumentów dołączanych do sprawozdania – poświadczenie nastąpi przez wprowadzenie tych dokumentów do systemu teleinformatycznego (na zasadach określonych w znowelizowanym art. 6944 § 22 i § 23 k.p.c. opisanych powyżej).
Zgodnie z projektem nowelizacji dokumenty finansowe w postaci elektronicznej nie będą (tak jak było to praktykowane dotychczas) ujawniane w aktach rejestrowych danego podmiotu rejestrowego – takie dokumenty będą zamieszczone w postaci elektronicznej wyłącznie w prowadzonym w systemie teleinformatycznym repozytorium dokumentów finansowych .
Bardzo korzystną dla przedsiębiorców zmianę przewiduje znowelizowany art. 20 ust. 1g ustawy o KRS. Zgodnie ze zmienioną treścią przepisu po wpisie w rejestrze przedsiębiorców wzmianki o złożeniu sprawozdania finansowego lub sprawozdania z badania albo po wydaniu postanowienia o przyjęciu tych dokumentów do repozytorium dokumentów finansowych są one przesyłane za pośrednictwem systemu teleinformatycznego do Centralnego Rejestru Danych Podatkowych prowadzonego przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Oznacza to objęcie tzw. „zasadą jednego okienka” również dokumentów sprawozdawczych – przedsiębiorcy nie będą zobowiązani składać następnie takich dokumentów osobno do urzędów skarbowych i wystarczy w tym zakresie złożenie sprawozdań do sądu rejestrowego, który będzie udostępniał taką dokumentacją organom podatkowym.
Ustawodawca przewiduje różne okresy przejściowe dotyczące cyfryzacji obszaru sprawozdań finansowych:
- w zakresie obowiązku sporządzania sprawozdań finansowych w postaci elektronicznej oraz wprowadzenia tzw. „zasady jednego okienka” dla dokumentów finansowych – zmiany wejdą w życie od 1 października 2018 r.
- w zakresie obowiązku przekazywania sprawozdania finansowych i innych wymaganych wraz z nimi dokumentów wyłącznie drogą elektroniczną – zmiany wejdą w życie od 15 marca 2018 r. (do tego czasu Ministerstwo Sprawiedliwości ma określić, w drodze rozporządzenia, sposób składania zgłoszeń i tryb komunikacji ze zgłaszającym oraz sposób i tryb weryfikacji dokumentów dołączanych do zgłoszenia).
Zmiany obejmujące cyfryzację procesu składania do rejestru sądowego sprawozdań finansowych to bez wątpienia krok w dobrym kierunku. Odejście od nieco archaicznej procedury przedkładania sprawozdań finansowych w formie papierowej na rzecz przedkładania sprawozdań w formacie XML czy XBRL będzie skutkować przyśpieszeniem procedury oraz zmniejszeniem kosztów jej przeprowadzenia, stanowiąc jednocześnie wzmocnienie pewności obrotu gospodarczego poprzez ułatwiony dostęp do takich sprawozdań i możliwość natychmiastowego uzyskania informacji o kondycji finansowej danego przedsiębiorstwa (w tym możliwości dokonania przekrojowej analizy finansowej danej jednostki z uwagi na edytowalny format danych). Zasadniczy wyzwaniem dla ustawodawcy na etapie wdrożenia zmian jest właściwe oraz kompletne odzwierciedlenie struktury i formatu wzoru sprawozdania finansowego uzupełnianego przez przedsiębiorców, który powinien uwzględniać wymogi wynikające z ustawy o rachunkowości oraz różnorodność stosowanych przez spółki standardów sprawozdawczości (w tym planów ESMA do wprowadzenia jednolitego formatu sprawozdawczości na terenie UE od 1 stycznia 2020 r.). Dodatkowo aktualność zachowują uwagi dotyczące konieczności zapewnienia wysokiego poziomu obsługi oraz standardów systemów informatycznych tworzonych w związku z wprowadzonymi zmianami.
- stworzenie Centralnego Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych
Informatyzacja postępowania rejestrowego będzie dotyczyć również etapu sporządzania aktów notarialnych przez notariuszy. Nowelizacja wprowadza w prawie o notariacie podstawę prawną utworzenia przez Krajową Radę Notarialną Centralnego Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych, prowadzonego w systemie teleinformatycznym, w którym przechowywane będą elektroniczne wypisy i wyciągi aktów notarialnych sporządzonych na terytorium Rzeczypospolitej.
Zgodnie z proponowanymi zmianami niezwłocznie po sporządzeniu aktu notarialnego, który ze względu na swą treść podlega zgłoszeniu do rejestru przedsiębiorców KRS notariusz umieści elektroniczny wypis tego aktu w repozytorium, opatrując wypis kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
W zakresie procedury składania wniosków do KRS, których podstawą jest akt notarialny – przedsiębiorca, składając wniosek do sądu rejestrowego, wskaże, jaki numer w repozytorium ma akt notarialny, który chce dołączyć do wniosku. Następnie sąd rejestrowy będzie dokonywał wpisu na podstawie aktu notarialnego udostępnionego mu przez notariusza za pomocą repozytorium.
Projekt nowelizacji zakłada, że przepisy dotyczące stworzenia Centralnego Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych wejdą w życie z dniem 9 kwietnia 2018 r.
Powyższą zmianę również należy uznać za dobry krok w kierunku cyfryzacji oraz przyspieszenia postępowania rejestrowego – obieg dokumentów notarialnych będzie odbywał się bezpośrednio pomiędzy notariuszem oraz sądem rejestrowym, przedsiębiorca będzie mógł zaś skupić się na merytorycznej części aktu notarialnego.
POZOSTAŁE ZMIANY
Projekt nowelizacji proponuje wprowadzenie jeszcze innych zmian w ustawie o KRS oraz ustawach powiązanych (w szczególności zmian dotyczących instytucji kuratora, zmian związanych z integracją KRS z systemem BRIS w celu ułatwienia i przyspieszenia wymiany informacji między rejestrami w UE, czy też zmian związanych z uproszczeniem postępowania dotyczącego niektórych wpisów ewidencyjnych z działu 4), przy czym chciałbym zwrócić uwagę na dwie zmiany (o przeciwbieżnym skutku) mogące mieć wpływ na bieżącą działalność przedsiębiorców.
- udostępnianie w KRS informacji o adresach członków zarządu oraz członków organów uprawnionych do powoływania zarządu
W związku z wprowadzonymi zmianami dotyczącymi ustanawiania kuratora (planuje się m.in. rozszerzenie zakresu kompetencji kuratora ustanawianego na podstawie art. 42 Kodeksu cywilnego oraz art. 69 Kodeksu postępowania cywilnego, jak również likwidację instytucji kuratora ustanawianego na podstawie art. 26 ustawy o KRS) ustawodawca przewidział wprowadzenie zmian dotyczących udostępniania w KRS informacji o adresach członków zarządu oraz członków organów uprawnionych do powoływania zarządu. Zgodnie z uzasadnieniem do zmiany ustawy przedmiotowa zmiana wprowadzana jest „w celu wzmocnienia efektywności” skutecznego doręczenia wezwań lub orzeczeń kierowanych do członków organu (lub osób) uprawnionych do reprezentacji podmiotu.
Zgodnie z proponowanymi zmianami do wniosku o wpis osób reprezentujących podmiot wpisany do rejestru, likwidatorów i prokurentów spółki będą zobowiązane dołączyć – poza oświadczeniami tych osób obejmujące zgodę na ich powołanie – również adresy do doręczeń oraz na bieżąco aktualizować w KRS zmiany takich danych (przy czym należy wskazać, że w zakresie zarządu spółki z o.o. taki obowiązek wynika już z art. 167 § 3 k.s.h.). Jeżeli zaś adres do doręczeń takich osób, znajduje się poza obszarem Unii Europejskiej, należy wskazać pełnomocnika do doręczeń w Rzeczypospolitej Polskiej.
Wniosek dotyczący zmiany danych dotyczących adresów nie będzie podlegać opłacie, zaś zgłaszane adresy zgodnie z projektem nowelizacji nie będą wpisywane do rejestru, a będą jedynie dołączane do akt rejestrowych.
Znacząca zmiana w zakresie składania do sądu rejestrowego adresów do doręczeń dotyczy również osób uprawnionych do powoływania Zarządu. Na podstawie znowelizowanych przepisów obowiązek składania do sądu rejestrowego informacji o adresie ma dotyczyć również członków organów lub osób, które są uprawnione do wyboru zarządu w spółkach kapitałowych (wraz z obowiązkiem zgłaszania do KRS każdorazowo zmiany tych osób oraz danych tych osób)4. Wyjaśnieniem dla wprowadzanej w tym zakresie zmiany jest wg uzasadnienia konieczność „stworzenie mechanizmów umożliwiających przymuszenie osób odpowiedzialnych za wybór lub powołanie organu uprawnionego do reprezentowania spółek kapitałowych do wypełnienia ich obowiązków”. Wprowadzenie takiego dodatkowego w zakresie osób uprawnionych do wyboru zarządu może okazać się nie lada kłopotem dla spółek o rozbudowanej strukturze udziałowej/akcjonariacie, w których do powoływania zarządu uprawnione jest Zgromadzenie Wspólników lub Walne Zgromadzenie (pomimo formalnego obowiązku uwzględniania takich informacji w księdze udziałów w przypadku sp. z o.o.), szczególnie w przypadku spółek publicznych5. Należy podkreślić, że obowiązek uaktualnienia każdorazowej zmiany oraz danych tych osób w KRS, oznacza faktycznie, że każda zmiana udziałowca czy akcjonariusza w spółce kapitałowej będzie wiązała się z obowiązkiem uaktualnienia adresu do doręczeń takiego nowego wspólnika/akcjonariusza w KRS (w tym wspólników posiadających mniej niż 10% kapitału zakładowego). Problemem może okazać się również w praktyce egzekwowanie przez Zarząd takiego obowiązku wśród wspólników czy też akcjonariuszy spółki w spółkach, w których rotacja takich wspólników czy akcjonariuszy jest częsta (oczywiście w mniejszym stopniu dotyczy to udziałowców oraz posiadaczy akcji imiennych, przy czym problem pojawia się w przypadku posiadaczy akcji na okaziciela). Należy dodać, że przedmiotowa zmiana nie znajduje również uzasadnienia dla udziałowców lub akcjonariuszy, którzy swoje uczestnictwo w danej spółce kapitałowej traktują wyłącznie inwestycyjnie (jak np. spółek publicznych) (szczególnie biorąc pod uwagę skutki opisane w akapicie poniżej).
Nie sposób odnieść wrażenia, że wprowadzana zmiana nie służy wyłącznie usprawnieniu procedury powoływania i realizowania obowiązków przez kuratora. Częściowe wyjaśnienie proponowanej zmiany może przynieść analiza zmiany dotyczącej art. 139 k.p.c. opisanej przez ustawodawcę jako: „uzupełnienie regulacji zaprojektowanej w art. 19a ustawy o KRS”. Zgodnie ze znowelizowaną treścią przepisu art. 139 k.p.c. pisma procesowe lub orzeczenia dla osób reprezentujących podmiot wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego, likwidatorów, prokurentów, członków organów lub osób uprawnionych do powołania zarządu, doręcza się na adres do doręczeń wskazany zgodnie z przepisem art. 19a ust. 5–5b i 5d ustawy o KRS. Jednocześnie ustawodawca wprowadza domniemanie prawne doręczenia wobec osób, które nie zgłosiły oświadczenia o zamianie adresu do doręczeń przez możliwość pozostawienia przesyłki w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia (chyba, że inny adres do doręczeń lub miejsce zamieszkania i adres są sądowi znane). Jeżeli w przypadku osób reprezentujących podmiot wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego, likwidatorów, prokurentów wprowadzenie takiego obowiązku (oraz skutków jego niewykonania w zakresie domniemania doręczenia) nie budzi większych zastrzeżeń, to w przypadku członków organów lub osób uprawnionych do powołania zarządu taka zmiana może mieć negatywne skutki dla takich osób (szczególnie jeśli takie zasady doręczeń dotyczą zarówno postępowań rejestrowych (nieprocesowych), jak i procesów).
Spółki kapitałowe mają obowiązek złożyć do akt rejestrowych listę obejmującą nazwisko i imię oraz adres do doręczeń albo firmę lub nazwę i siedzibę członków organów lub osób uprawnionych do powołania zarządu przy pierwszym wniosku składanym do sądu rejestrowego, nie później jednak niż w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
- powszechne udostępnianie odpisów pełnych dot. spółek
Ciekawą, a zarazem potrzebną zmianę przewiduje znowelizowany art. 4 ust. 4a oraz 4aa ustawy o KRS. Zgodnie z nim – od planowanego dnia wejścia w życie ustawy (tj. od 15 marca 2018 r.) – ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości każdy podmiot będzie miał możliwość pobrania odpisu pełnego danej spółki. Oznacza to w praktyce rezygnację z podziału na odpis aktualny oraz odpis pełny KRS na rzecz wyłącznie odpisu zawierającego pełne informacje o podmiotach wpisanych do rejestru.
Podobnie jak w sytuacji mocy prawnej odpisu aktualnego (w dotychczas stanie prawnym) pobrany samodzielnie odpis pełny posiadać będzie moc zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez Centralną Informację Krajowego Rejestru Sądowego.
- Zgodnie z założeniami ustawodawcy w celu całkowitej cyfryzacji postępowania rejestrowego należy wprowadzić zmiany w następujących obszarach: 1) wprowadzenie obowiązku składania wszystkich wniosków do rejestru przedsiębiorców KRS z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego, 2) stworzenie Centralnego Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych, 3) wprowadzenie obowiązku składania sprawozdań finansowych w postaci elektronicznej w odpowiednim formacie danych, 4) integracja Krajowego Rejestru Sądowego z systemem integracji rejestrów (BRIS), o którym mowa w dyrektywie 2017/1132/UE, 5) udostępnienie w Internecie pełnych danych o podmiocie, 6) automatyzację niektórych wpisów.
- Liczba spółek z ograniczoną odpowiedzialnością zakładanych w trybie S-24 (do czasu wejścia w życiu zmiany ustawy z dnia 21 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym KSH ) stanowiła prawie połowę wszystkich nowo tworzonych spółek z o.o. Łącznie w okresie od stycznia 2012 r. do listopada 2015 r. zawiązano w trybie
S-24 36 678 spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. - Ustawodawca przewidział kilka wyjątków w tym zakresie – w szczególności dotyczy to stowarzyszeń.
- Analogicznie jak w przypadku zgłaszania adresu członków zarządu, jeżeli adres do doręczeń takich osób, znajduje się poza obszarem Unii Europejskiej, należy wskazać pełnomocnika do doręczeń w Rzeczypospolitej Polskiej.
- Zgodnie np. ze statutem Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Prezesa Zarządu Giełdy powołuje i odwołuje Walne Zgromadzenie.
TOMASZ KOZAK radca prawny, absolwent prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim. Specjalizuje się w doradztwie w zakresie szeroko pojętego prawa handlowego, prawa spółek i M&A. Prawnik In-House w Profbud - spółce deweloperskiej z siedzibą w Warszawie oraz Przewodniczący Rady Nadzorczej spółki dominującej grupy kapitałowej Profbud, w ramach której zapewnia kompleksową obsługę obsługi prawną koordynacji procesów inwestycyjnych grupy dotyczących nieruchomości (w tym w zakresie nieruchomości komercyjnych). Posiada szerokie doświadczenie w kompleksowej obsłudze prawnej transakcji M&A obejmujących różne dziedziny biznesu, w tym w zakresie doradztwa na rzecz startupów oraz funduszy Venture Capital.