Wprowadzenie
Niniejszy wpis stanowi kontynuację poprzedniego, dotyczącego zmian w regulacji obowiązków notyfikacyjnych emitentów, co do zasady – giełdowych, przyjętych na szczeblu UE. Dotychczas wspomniałam o rozporządzeniu MAR, którego regulacja objąć ma zarówno emitentów notowanych na rynku regulowanym, jak i tych notowanych w ASO. Zmiany, o których mowa w niniejszym wpisie, dotyczyć mają wyłącznie emitentów z rynku regulowanego.
Dyrektywa Transparency II
Zmiany dotyczące obowiązków informacyjnych, o których tutaj mowa, wynikają z przyjętej w dniu 22 października 2013 r. dyrektywy Parlamentu Europejskiego nr 2013/50/UE. Jest to tzw. Dyrektywa Transparency (II), zmieniająca dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie m.in. harmonizacji wymogów dotyczących przejrzystości informacji o emitentach, których papiery wartościowe dopuszczane są do obrotu na rynku regulowanym. Dyrektywa Transparency II weszła w życie w dniu 26 listopada 2013 r. Harmonizacja, dla której przyjęto ten nowy akt prawny, ma sprzyjać stworzeniu uniwersalnego paradygmatu realizacji obowiązków notyfikacyjnych przez emitentów z rynku regulowanego w całej Unii Europejskiej. Zgodnie bowiem z pkt 29 preambuły Dyrektywy Transparency II celem nowej regulacji jest harmonizacja wymogów przejrzystości w odniesieniu do informacji o emitentach, których papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym; cel ten nie może zostać osiągnięty w sposób „wystarczający” przez państwa członkowskie, natomiast za względu na jego rozmiary i skutki możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii.
Dyrektywa Transparency II stanowi kolejny element unijnego instrumentarium wspierającego postulat (i model) długoterminowego budowania wartości i podejmowania długoterminowych inwestycji, opartych na racjonalnej ocenie ryzyka inwestycyjnego i świadomej rezygnacji z oczekiwania ponadprzeciętnych zysków w krótkim czasie (zob. np. pkt 4 preambuły Dyrektywy Transparency II).
Zmiany przepisów wynikające z implementacji Dyrektywy Transparency II można zreferować w sposób następujący: zmianie ulegnie definicja państwa macierzystego, obowiązki notyfikacyjne akcjonariuszy o przekroczeniu progów w ogólnej liczbie głosów oraz sankcje za nienależyte wykonywanie obowiązków informacyjnych przez emitentów (dotyczy to zarówno katalogu tych sankcji, jak i ich wysokości oraz podmiotów nimi objętych). Ponadto, zgodnie z Dyrektywą Transparency II, emitenci będą mieli obowiązek sporządzania raportów o płatnościach; zmianie ulegnie także formuła raportów okresowych. Tej ostatniej kwestii warto poświęcić trochę uwagi, mimo że prace legislacyjne nad zmianą rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie raportów bieżących i okresowych nakierowane na implementację Dyrektywy Transparency II nie zostały jeszcze rozpoczęte.
Zmiany w raportowaniu
Przede wszystkim, w Dyrektywie Transparency II przewiduje się obowiązek publikowania, co do zasady, wyłącznie raportów rocznych i półrocznych. Co istotne, wydłużono termin publikacji raportów półrocznych (scil. półrocznych sprawozdań finansowych) w ten sposób, że będą one publikowane przed upływem trzech miesięcy od zakończenia półrocza, a nie jak, jak dotychczas, w terminie dwóch miesięcy od zakończenia półrocza (art. 1 ust. 4 Dyrektywy Transparency II). Powyższe oznacza, że raporty półroczne będą musiały zostać opublikowane do dnia 30 września danego roku obrotowego. Raporty roczne (scil. roczne sprawozdania finansowe) – tak jak dotychczas – będą publikowane nie później niż cztery miesiące po zakończeniu każdego roku obrotowego (art. 1 ust. 3 lit. a) Dyrektywy Transparency II). Zarówno roczne jak i półroczne sprawozdania finansowe będą musiały być publicznie dostępne przez co najmniej dziesięć lat. Co ważne, planuje się, że od dnia 1 stycznia 2020 r. wszystkie roczne sprawozdania finansowe przygotowywane będą w jednolitym elektronicznym formacie sprawozdawczym, z zastrzeżeniem jednak, że Europejski Urząd Nadzoru (Giełd i Papierów Wartościowych), tj. ESMA, dokona w tym zakresie stosowanej analizy kosztów i korzyści (art. 1 ust. 3 lit. b). Istotnym novum wynikającym z Dyrektywy Transparency II jest zniesienie bezwzględnego obowiązku publikowania raportów kwartalnych (pkt 5 preambuły Dyrektywy Transparency II). Jednakże zgodnie z Dyrektywą Transparency II macierzyste państwo członkowskie może wymagać od emitentów publikowania dodatkowych okresowych informacji finansowych częściej niż w rocznych i półrocznych sprawozdaniach finansowych, pod warunkiem jednak, że nie będą one stanowić nieproporcjonalnego obciążenia finansowego, oraz że treść wymaganych dodatkowych okresowych informacji finansowych jest proporcjonalna do tego, co przyczynia się do podejmowania decyzji inwestycyjnych przez inwestorów w zainteresowanym państwie członkowskim (pkt 5 preambuły Dyrektywy Transparency II).
Wymaga podkreślenia, że zniesienie obowiązku publikowania raportów kwartalnych, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. b) Dyrektywy Transparency II, wprowadzono głównie z myślą o małych i średnich emitentach, dla których realizacja tego obowiązku może stanowić realne obciążenie finansowe. Jednakże z badań przeprowadzonych w 2014 r. przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego wynika, że w ocenie większości polskich spółek giełdowych realizacja obowiązku publikowania raportów kwartalnych nie stanowi nieproporcjonalnego obciążenia finansowego. Ponadto, badanie to pokazało, że większość uczestników rynku ocenia raporty kwartalne jako użyteczne narzędzie oceny bieżącej oceny spółek giełdowych. W związku z powyższym należy oczekiwać, że obowiązek sporządzania raportów kwartalnych zostanie w prawie polskim utrzymany, względnie – zredukowany. Można przypuszczać, że nastąpi „likwidacja” obowiązku sporządzania raportu okresowego za IV kwartał, postulowana zresztą przez wielu uczestników rynku, a także – redukcja informacji zamieszczanych w raportach kwartalnych.
Wiadomo, że regulacja problematyki raportów okresowych oraz ich treści pozostanie materią rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie raportów bieżących i okresowych. Jak już wspomniano, nie rozpoczęto jeszcze prac legislacyjnych nad zmianą tego rozporządzenia w celu implementacji Dyrektywy Transparency II, a zatem nie jest jeszcze znany finalny kształt przepisów implementujących tę dyrektywę w omawianym zakresie.
Ponadto, w art. 1 ust. 5 Dyrektywy Transparency II przewidziano nowy rodzaj raportu (sprawozdania)– raport o płatnościach na rzecz administracji rządowej. Raport ten ma być publikowany corocznie, odrębnie od raportu rocznego, przez emitentów giełdowych prowadzących działalność w przemyśle wydobywczym lub w przemyśle pozyskiwania drewna z lasów pierwotnych. Raport ten powinien zawierać sprawozdanie o płatnościach dokonanych na rzecz administracji rządowej w państwie, w którym dany emitent prowadzi działalność, o jakiej mowa. Przedmiotowe sprawozdanie będzie podawane do publicznej wiadomości nie później niż sześć miesięcy po zakończeniu każdego roku obrotowego; pozostanie dostępne publicznie przez okres co najmniej dziesięciu lat. Regulacja obowiązku sporządzania raportów o płatnościach zostanie przyjęta w prawie polskim w ustawie o rachunkowości.
Transpozycja i implementacja do prawa polskiego
Zgodnie z art. 4 Dyrektywy Transparency II, jej transpozycja do porządku prawnego państw członkowskich powinna nastąpić nie później niż w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie tej dyrektywy, tj. do dnia 26 listopada 2015 r. Przyjęcie przez Radę Ministrów projektu ustawy o zmianie ustawy o ofercie publicznej, tak by zapewnić implementację Dyrektywy Transparency II do polskiego porządku prawnego, zaplanowano pierwotnie na początek 2015 r.
Adwokat; ukończyła z wyróżnieniem Wydział Prawa i Administracji na Uniwersytecie Warszawskim. Jest absolwentką Centrum Prawa Amerykańskiego prowadzonego przez Wydział Prawa i Administracji UW oraz Wydział Prawa Stanowego Uniwersytetu Floryda. W 2013 roku uzyskała stopień naukowy doktora nauk prawnych na podstawie rozprawy doktorskiej poświęconej pojęciu interesu spółki handlowej przygotowanej i obronionej w Instytucie Prawa Cywilnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Od początku pracy zawodowej związana ze znanymi warszawskimi kancelariami butikowymi. Doradca prawny spółek publicznych i niepublicznych. Kieruje praktyką prawną w jednej z największych w Polsce spółek z branży gier wideo, notowanej na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Posiada bogate doświadczenie w kompleksowej obsłudze prawnej największych podmiotów gospodarczych w kraju oraz instytucji publicznych. Specjalizuje się w prawie cywilnym, zwłaszcza w prawie umów, w prawie spółek i w prawie rynku kapitałowego. Jest doradcą prawnym krajowych podmiotów z branży gier wideo. W dotychczasowym dorobku ma publikacje naukowe i popularnonaukowe z zakresu prawa cywilnego, prawa spółek i prawa rynku kapitałowego, w tym komentarz do rozporządzenia MAR oraz komentarz do ustawy o obligacjach.
