Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (Dyrektywa UCITS IV) ustanowiono przepisy wspólnotowe ułatwiające łączenie się funduszy inwestycyjnych. W preambule tego aktu prawa unijnego wskazuje się, że dotychczas, mimo potrzeby konsolidacji, łączenie się tych jednostek w ramach Unii Europejskiej wiązało się z wieloma trudnościami prawnymi i administracyjnymi, w związku z czym zdecydowano się na wprowadzenie przepisów mających na w celu poprawę funkcjonowania rynku wewnętrznego.
Z perspektywy polskiej należy zwrócić uwagę przede wszystkim na to, że przepisy powołanej wyżej dyrektywy nie zostały dotychczas implementowane do polskiego porządku prawnego. Obecnie trwają pracę nad projektem ustawy zmieniającej ustawę o funduszach inwestycyjnych.
W pierwszej kolejności należy zastanowić się, czym jest w rzeczywistości operacja transgranicznego łączenia się funduszy inwestycyjnych. Zgodnie z przepisami Dyrektywy UCITS IV jest to takie połączenie się funduszy, z których co najmniej dwa mają siedzibę w różnych państwach członkowskich lub funduszy, które mają siedzibę w tym samym państwie członkowskim, ale w wyniku fuzji powstaje nowo utworzony fundusz mający siedzibę w innym państwie członkowskim.
Łączenie funduszy
Łączenie jest uwarunkowane uzyskaniem uprzedniego zezwolenia od właściwych organów macierzystego państwa członkowskiego funduszu przejmowanego. Fundusz ten jest zobowiązany udostępnić tym organom szereg informacji, m. in.: wspólny projekt warunków proponowanego łączenia czy dane, jakie fundusz przejmowany i przejmujący zamierzają przekazać posiadaczom swoich jednostek uczestnictwa. Kiedy dokumenty zostaną skompletowane, właściwe organy macierzystego państwa członkowskiego funduszu przejmowanego bezzwłocznie przekazują kopie informacji właściwym organom macierzystego państwa członkowskiego funduszu przejmującego. Organy tych państw rozważają potencjalne skutki proponowanego łączenia dla posiadaczy zarówno jednostek uczestnictwa przejmowanego, jak i przejmującego funduszu, aby ocenić, czy ich posiadaczom dostarczane są odpowiednie informacje. Po spełnieniu określonych warunków, właściwe organy macierzystego państwa członkowskiego funduszu przejmowanego udzielają zezwolenia na proponowane łączenie.
Wymogi
Stawia się wymóg, aby fundusze przejmowane i przejmujące przygotowały wspólny projekt warunków łączenia. Określać on powinien m. in.: ustalenie rodzaju łączenia oraz funduszy biorących w nim udział, kontekst i cel proponowanego łączenia, jego spodziewane skutki dla posiadaczy jednostek uczestnictwa, przyjęte kryteria wyceny aktywów, przewidywany dzień dokonania łączenia czy przepisy mające zastosowanie odpowiednio do przenoszenia aktywów oraz wymiany jednostek uczestnictwa.
Wymaga się, aby fundusze przejmowane i przejmujące udostępniały odpowiednie i dokładne informacje na temat proponowanego łączenia posiadaczom swoich jednostek uczestnictwa, tak by umożliwić im świadomą ocenę skutków proponowanego łączenia dla ich inwestycji. Posiadacze jednostek muszą mieć zapewnione prawo do żądania odkupu lub umorzenia jednostek uczestnictwa, bez żadnych dodatkowych opłat, poza tymi, które fundusz zazwyczaj pobiera na pokrycie kosztów dezinwestycji. Ponadto, możliwe jest również przyznanie prawa ich zmiany na jednostki uczestnictwa w innym funduszu o podobnej polityce inwestycyjnej i zarządzanym przez tę samą spółkę zarządzającą lub jakąkolwiek inną spółkę powiązaną ze spółką zarządzającą poprzez wspólne zarządzanie lub kontrolę, lub poprzez bezpośredni lub pośredni pakiet akcji.
W przypadku łączeń transgranicznych przepisy prawa macierzystych państw członkowskich funduszy przejmujących określają datę, z którą połączenie staje się skuteczne oraz datę wyliczenia stosunku wymiany jednostek funduszu przejmowanego na jednostki funduszu przejmującego. Państwa członkowskie powinny czuwać nad tym, aby w stosownych przypadkach, daty te były wyznaczane po zatwierdzeniu łączenia funduszy przez posiadaczy jednostek uczestnictwa funduszu przejmującego lub przejmowanego.
Wprowadzone Dyrektywą UCITS IV rozwiązanie dotyczące transgranicznego łączenia się funduszy inwestycyjnych należy ocenić bardzo pozytywnie. Z pewnością przyczyni się ono do wzmocnienia i dalszego rozwoju europejskiego sektora instytucji zbiorowego inwestowania. Ułatwi procesy konsolidacji i restrukturyzacji funduszy, a także może wpłynąć na konkurencyjność krajowych rynków funduszy inwestycyjnych na tle pozostałych państw członkowskich Unii Europejskiej.
Podstawa prawna:
– Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz. U. UE L 302 z 17 listopada 2009 r., s. 32)
Dr Szymon Okoń, doktor nauk prawnych, doktor nauk ekonomicznych w zakresie finansów. Absolwent prawa na UAM w Poznaniu oraz finansów i rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Związany z Katedrą Inwestycji i Rynków Kapitałowych na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Jego główną specjalnością są transakcje fuzji i przejęć, aspekty prawne i finansowe rynków kapitałowych oraz finanse i bankowość. Studiował na Edinburgh Napier University oraz London School of Economics and Political Science. Jego doświadczenie obejmuje uczestnictwo w licznych projektach transakcyjnych i restrukturyzacyjnych oraz doradztwo korporacyjne. Zdobywał także doświadczenie w obszarze regulacyjnym rynku finansowego. Doradzał przy realizacji obowiązków informacyjnych związanych z obrotem instrumentami finansowymi, w tym przy tworzeniu struktur ukierunkowanych na ich optymalizację.
Leave a Comment
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.
Podobnie jak te dotyczące transgranicznego łączenia się spółek, nie będą to raczej szczególnie wykorzystywane w praktyce przepisy 🙂