Szymon Syp w swoim niedawnym wpisie zamieścił informację o II Polskim Kongresie Własności Intelektualnej 2014. Przemysł gier komputerowych organizowanym przez Instytut Allerhanda. Konferencja odbyła się w dniu 10 czerwca 2014 r. w Hotelu Polonia w Warszawie. W tym miejscu chciałabym podzielić się z Wami wrażeniami z tego wydarzenia.
Sesję powitalną otworzyli prof. dr hab. Elżbieta Traple oraz pan dr Wojciech Rogowski. Pani prof. Traple wprowadziła uczestników w tematykę dzisiejszego kongresu, zaznaczając, że jego przedmiotem będzie między innymi prawna kwalifikacja gier komputerowych, dopuszczalne prawnie ramy modyfikacji gier przez graczy, ochrona znaków towarowych w grach komputerowych, w tym znaków towarowych „przeniesionych” ze świata realnego oraz zakresu licencji na gry komputerowe.
W pierwszym bloku zatytułowanym „Czy prawo autorskie może być realnym narzędziem ochrony przemysłu gier komputerowych” głos zabrał pan Marek Wylon, Prezes Zarządu Ganymede sp. z o.o., którzy przedstawił rolę analityków w branży gier komputerowych. Następnie wystąpiła pani mec. Agnieszka Wachowska, która zajęła się zagadnieniem prawnoautorskiej ochrony gier komputerowych, w tym złożoną problematyką ochrony gry jako całości czy też poszczególnych jej elementów.
Po przerwie kawowej wystąpił pan dr Piotr Wasilewski, którego referat dotykał problematyki dozwolonych zabezpieczeń w grach komputerowych i konsolach. Ostatnim prelegentem tej sesji był pan dr Damian Flisak, który zaprezentował referat dotyczący problematyki interoperacyjności, tj. roli uczestnika (gracza) w procesie modyfikacji samej gry komputerowej.
Na zakończenie pierwszego bloku wywiązała się interesująca i żywa dyskusja, a uczestnicy Kongresu zadawali szereg pytań do prelegentów. Pan Marek Wylon wskazał na rosnące zainteresowanie i rozwój gier smartfonowych oraz gier typu „zapłać i zagraj”, w których to grający sami współtworzą fabułę i swego awatara. Prowadzi to do powstania pytania, czy takie elementy wytworzone przez uczestnika gry nie stanowią „utworu w utworze” i nie podlegają odrębnej ochronie prawnej jako nowy – niezależny od gry komputerowej – utwór w rozumieniu prawa autorskiego. Zdaniem pana Wylona awatar stanowi nową jakość, o ile grający nadał mu pewną treść, sylwetkę, a zatem może stanowić nowy utwór. Prof. Traple zwróciła uwagę, czy dla takich elementów gry stworzonych przez grających, jak np. awatar aktualne pozostaje zagadnienie ich rozpowszechniania, gdyż w przeciwnym razie zagadnienie, to nie będzie oceniane przez pryzmat prawa autorskiego. W odpowiedzi na to pytanie pan Wylon podkreślił, że wielu graczy dzieli się swoimi osiągnięciami w grach, informacjami o swoich awatarach w sieci czy w social media. Natomiast pod względem prawnym należy dokonać rozróżnienia pomiędzy tworzeniem utworu przez graczy a wykorzystaniem wyłącznie możliwości technicznych gry.
Pan Marek Wylon, zapytany o sytuację prawną gier komputerowych w Polsce wskazał na ryzyka związane z interpretacją ustawy hazardowej i zdefiniowaniem zwykłych gier jako gier hazardowych oraz na brak współpracy międzynarodowej na tym tle. Mec. Wachowska na pytanie z sali o charakter prawny gry komputerowej podkreśliła, że nie widzi podstaw do odmiennego traktowania programów komputerowych od gier komputerowych. W zakresie zaś korzystania z gry komputerowej bez użycia programu komputerowego niezbędnego do jej uruchomienia, wyjaśniła, że sytuacja taka zaistnieje w przypadku nagrania pewnych sekwencji gier (np. najciekawsze rozgrywki grających), które będą stanowiły nowy utwór w rozumieniu prawa autorskiego. Pan dr Flisak przybliżył natomiast prawne regulacje zezwalające producentom na nabycie praw autorskich do gier komputerowych. Ze względu na serwowany lunch dalsze dyskusje uczestników z prelegentami przeniosły się w kuluary 🙂
Drugi blok Kongresu pt. „Znaczenie praw własności intelektualnej dla gier komputerowych” otworzył pan adw. dr Piotr Kostański, który zajął się problematyką znaków towarowych w grach komputerowych, występujących często w charakterze reklamy. Prelegent wskazał, że jeżeli znak towarowy użyty w grze przynosi daną korzyść ekonomiczną (np. w sytuacji gdy gracz inwestuje w dany towar opatrzony znakiem towarowym), to powinna ona przysługiwać uprawnionemu właścicielowi tegoż znaku. Kolejnym prelegentem był pan Arkadiusz Kwapisz z Urzędu Patentowego RP, który przedstawił referat dotyczący ochrony patentowej rozwiązań wspomaganych programem do maszyn cyfrowych. Pan Kwapisz omówił prawne przesłanki, które powinien spełniać przedmiot patentu oraz zaprezentował przykładowe postępowania przed UPRP, w których udzielono bądź odmówiono przyznania patentu. Interesującym przykładem było urządzenie do monitorowania stanu zagrożenia zdrowia osoby kierującej pojazdem. Kolejnym ciekawym i żywym wystąpieniem był referat pana Marcina Balickiego pt. „Wzornictwo przemysłowe w wirtualnych światach”. Pan Balicki wskazał na problematykę klonowania gier komputerowych, w tym tak popularnych jak Tetris czy Pac-man. Jednocześnie przedstawił szereg przykładów walki z tym zjawiskiem przez producentów gier komputerowych, w tym rejestracji jako wzory przemysłowe interfejsów, poszczególnych grafik czy elementów gier.
Trzeci blok Kongresu w całości został poświęcony problematyce ochrony prywatności i danych osobowych uczestników gier komputerowych. Referat pt. „Awatar i jego posiadacz jako „podmioty, których dotyczą dane” w rozumieniu prawa ochrony danych osobowych wygłosił dr Wojciech Wiewiórowski, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych. Minister zwrócił uwagę na problematyka prawnej kwalifikacji awatara w świetle prawa ochrony danych osobowych, tj. czy takie „twory” wykreowane przez graczy są danymi identyfikującymi gracza, a zatem w konsekwencji są danymi osobowymi. Gracz, w zależności od możliwości technicznych gry, może utworzyć awatara światów otwartych (alter ego gracza) bądź zamkniętych (wybrany z zamkniętego kręgu postaci). Minister poruszył również zagadnienie prawa do bycia zapomnianym przez świat wirtualny (także w grze komputerowej) oraz dopuszczalne prawnie możliwości archiwizacji danych o graczu. W odpowiedzi na pytanie z sali wskazał, iż podstawowymi lukami w prawie w tej dziedzinie jest kwestia profilowania oraz pseudonimizacji.
Ostatni blok poświęcony tematyce prywatnoprawnych aspektów obrotu grami komputerowymi otworzył pan adw. dr Tomasz Targosz, który zaprezentował podstawowe problemy praktyczne prawno-autorskich umów licencyjnych. Interesującym zagadnieniem poruszonym przez prelegenta było zagadnienie naruszenia przez konsumentów (licencjobiorców) zakazów umownych dotyczących oszukańczych praktyk (cheatboty, przenoszenie konta etc.) oraz skutków prawnych takich zakazów. Zdaniem prelegenta jedynie naruszenie licencji co do zakresu pól eksploatacji stanowi naruszenie prawa autorskiego, a pozostałe naruszenia mogą być traktowane jedynie jako naruszenie postanowień umowy. Dodatkowo dr Targosz wskazał na problematykę wypowiadania umów licencyjnych i możliwości zawierania umów „nieodwołalnych”.
Następne wystąpienie, pana dr Łukasza Żelechowskiego było poświęcone zabezpieczeniom roszczeń z tytułu naruszenia autorskich praw związanych z grami komputerowymi na terenie Unii Europejskiej. Prelegent zwrócił uwagę na praktyczne problem wielomiejscowości naruszenia w zakresie prawa autorskiego i poszukiwania miejsca ochrony tych praw. Rozwiązaniem ułatwiającym dochodzenie zabezpieczenia transgranicznego jest art. 35 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (tzw. Bruksela I bis), które zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2015 r., zezwalający na złożenie wniosku o zastosowanie środków zabezpieczających, przewidzianych w prawie państwa członkowskiego do sądu tego państwa członkowskiego także wówczas, gdy sprawa główna należy do jurysdykcji sądu innego państwa członkowskiego.
Ostatnie wystąpienie było na pewno zaskoczeniem dla uczestników Kongresu, gdyż pan dr Zbigniew Okoń, który zgodnie z agendą miał wygłosić referat na temat product placement w grach komputerowych, zdecydował się zmodyfikować swoje wystąpienie. W zamian zajął się problematyką gier typu free-to-play oraz opisał zagrożenia płynące dla użytkowników z pozornej „bezpłatności” tych gier. Główne zarzuty kierowane pod adresem gier free-to-play są następujące:
a) dla zapewnienia wygranej albo polepszenia swoich osiągnięć, trzeba uiścić opłatę,
b) wykorzystanie podatności na uzależnienie,
c) brak transparentności zasad płatności,
d) brak podania szczegółowych danych producenta gry.
Prelegent opisał dotychczasowe działania mające przeciwdziałać takim nieuczciwym praktykom, m.in. ugodę zawartą pomiędzy Apple a Federalną Komisją Handlu USA, wdrożone w Wielkiej Brytanii zasady Office for Fair Trade’s Principles for online and app-based games (Zasady dla gier online i gier na bazie aplikacji brytyjskiego Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów) czy też unijne konsultacje zainicjowane w lutym 2014 r. przez Komisję Europejską dotyczące branży aplikacji mobilnych. Na tle polskich realiów dr Okoń wskazał na decyzję UOKiK w sprawie „Wojny Czołgów”.
Dyskusja pomiędzy prelegentami i uczestnikami trwała w najlepsze jeszcze do godziny 18:00 – i pewnie gdyby nie refleksja moderatora, że moglibyśmy rozmawiać tak bez końca – nieprędko byśmy opuścili gmach Hotelu Polonia. Na zakończenie organizatorzy serdecznie podziękowali prelegentom za ciekawe prezentacje i uczestnikom za aktywny udział w konferencji.
Była to bardzo interesująca i wielowątkowa konferencja, która przyciągnęła szerokie grono słuchaczy. Należy podkreślić, że konferencja ta, jako poświęcona nadal rozwijającej się tematyce prawnej gier komputerowych, z pewnością będzie obecna na kolejnych sesjach Kongresów Allerhanda.
Katarzyna Reszczyk jest doktorem nauk prawnych, adwokatem i członkiem Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie oraz associate w polsko-niemieckiej kancelarii prawniczej z siedzibą w Warszawie.
Katarzyna Reszczyk posiada wieloletnie doświadczenie zawodowe w obsłudze spółek kapitałowych i osobowych, od 2006 roku zdobywała doświadczenie w kancelarii świadczącego usługi doradztwa prawnego w zakresie bieżącej obsługi prawnej spółek, restrukturyzacji spółek i grup spółek oraz fuzji i przejęć. W ramach swojej działalności zawodowej uczestniczyła w wielu transakcjach M&A, postępowaniach z zakresu sporów korporacyjnych przygotowywała opinie prawne z zakresu prawa spółek i prawa cywilnego. Aktualnie zajmuje się doradztwem korporacyjnym, doradztwem w sporach sądowych oraz projektach infrastrukturalnych.
W roku 2017 roku obroniła na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego doktorat pt. "Prowadzenie spraw spółki akcyjnej przez zarząd" przygotowany pod kierunkiem prof. dr hab. Adama Opalskiego.
W roku 2010 ukończyła z wyróżnieniem studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji UW, pracę magisterską pod tytułem „Interes spółki kapitałowej na tle porównawczym” obroniła pod kierunkiem prof. dr hab. Adama Opalskiego. W tym samym roku ukończyła także kurs Szkoły Prawa Niemieckiego, współtworzony przez Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytet w Bonn. W roku 2012 była stypendystką na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Kolonii oraz uczestniczyła w projekcie dotyczącym zarządzania wiedzą kadry kierowniczej w spółce RheinEnergie AG z siedzibą w Kolonii, organizowanym przy współpracy z Uniwersytetem w Kolonii.
Ukończyła studia doktoranckie Katerze Międzynarodowego Prawa Prywatnego i Handlowego WPiA UW i prowadziła zajęcia dydaktyczne z prawa prywatnego międzynarodowego. Autorka licznych publikacji z prawa spółek i prawa prywatnego międzynarodowego.
