Na szczeblu unijnym obecnie trwają prace nad wprowadzeniem nowej dyrektywy zastępującej dotychczas obowiązującą dyrektywę 2004/39/WE w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFID). Jednym z jej celów jest zapewnienie realizacji całego zorganizowanego obrotu w ramach regulowanych systemów obrotów, co będzie miało wpływ na ograniczenie dotychczasowego obrotu pozagiełdowego (OTC). Powyższe nastąpić ma przede wszystkim przez utworzenie zorganizowanych platform obrotu (ang. organized trading facilities, OTF).
Dotychczasowy obrót pozagiełdowy w dużej mierze będzie musiał być prowadzony w ramach OTF. Rynki te powinny charakteryzować się przede wszystkim przejrzystymi zasadami regulującymi do nich dostęp. Podmiot prowadzący platformę w ramach OTF powinien być neutralny, co zapewnić ma w szczególności zakaz zawierania transakcji w oparciu o własny kapitał.
Warto zauważyć, że w stosunku do zawieranych transakcji w ramach OTF zastosowanie znajdą środki ochrony inwestora. Konieczne stanie się zatem przestrzeganie zasad działania w sposób uczciwy, rzetelny i profesjonalny zgodnie z najlepiej pojętymi interesami klientów, jak również bezzwłocznej, uczciwej i należytej realizacji zleceń klienta odpowiednio do zleceń innych inwestorów.
Niezależnie od powyższego, celem zapewnienia odpowiedniego bezpieczeństwa i stabilności obrotu, wobec OTF planuje się wprowadzenie szeregu wymogów organizacyjnych. W tym zakresie należy wskazać przede wszystkim na wymóg ustanowienia reguł i procedur uczciwego oraz prawidłowego obrotu, jak również obiektywnych kryteriów skutecznego realizowania zleceń. Dodatkowo niezbędne pozostanie również zapewnienie odpowiedniego zarządzania techniczną eksploatacją danej platformy, tj. ustanowienie skutecznych procedur awaryjnych umożliwiających radzenie sobie z ryzykiem zakłócania funkcjonowania systemów. Konieczne będzie także wprowadzenie przejrzystych reguł dotyczących kryteriów ustalania instrumentów finansowych, które można będzie wprowadzić do obrotu na OTF.
Wydaje się, iż unijny rynek pozagiełdowego obrotu instrumentami finansowymi czeka wiele zmian, a projektowane regulacje staną się niezwykłym wyzwaniem, nie tylko dla inwestorów, firm inwestycyjnych, operatorów rynków czy organów nadzoru, ale również dla doradców.
Dr Szymon Okoń, doktor nauk prawnych, doktor nauk ekonomicznych w zakresie finansów. Absolwent prawa na UAM w Poznaniu oraz finansów i rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Związany z Katedrą Inwestycji i Rynków Kapitałowych na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Jego główną specjalnością są transakcje fuzji i przejęć, aspekty prawne i finansowe rynków kapitałowych oraz finanse i bankowość. Studiował na Edinburgh Napier University oraz London School of Economics and Political Science. Jego doświadczenie obejmuje uczestnictwo w licznych projektach transakcyjnych i restrukturyzacyjnych oraz doradztwo korporacyjne. Zdobywał także doświadczenie w obszarze regulacyjnym rynku finansowego. Doradzał przy realizacji obowiązków informacyjnych związanych z obrotem instrumentami finansowymi, w tym przy tworzeniu struktur ukierunkowanych na ich optymalizację.
W polskich warunkach kluczowe znaczenie będzie miało objęcie (lub nie) definicją OTF platform forexowych. Definicja OTF w propozycjach KE nie jest jasna i chyba to będzie kluczowe pole sporów w przyszłych pracach. Biorąc jednak pod uwagę silną opozycję środowiska, a także wyłączenie platform forexowych spod regulacji Dodd-Frank Act w USA wydaje się, że platformy ocaleją. A to oznacza, że wielkiego wyzwania może nie być.
Na marginesie, czy w Polsce funkcjonują platformy (poza foreksowymi) które mogą podpaść pod definicję OTF? Chyba nie…